Ορμονικές αλλαγές στην εγκυμοσύνη

Κατα την εγκυμοσύνη σου σχεδόν όλες οι φυσιολογικες και ψυχολογικές αλλαγές στο σώμα σου εξαρτώνται από τις ορμόνες που παράγει το σώμα.

Οι κυρίαρχες ορμόνες της εγκυμοσύνης είναι : 

• β Χοριακή Γοναδοτροπίνη ή β-HCG όπως θα τη δείτε στις εργαστηριακές σας εξετάσεις
• Προγεστερόνη
• Οιστρογόνα
• Ρελαξίνη

Στη συνέχεια κατά τον τοκετό και μετά έχουμε την αύξηση των ορμονών : 

• Ωκυτοκίνη ή Οξυτοκίνη
• Προλακτίνη

Ενώ η αδρεναλίνη και η κορτιζόλη θεωρούνται ανασταλτικές ορμόνες.

Ας αναλύσουμε λίγο παραπάνω..

Οι ορμονικές αλλαγές είναι απαραίτητες για την ομαλή μετάβαση και πορεία της κύησης.

Στην αρχή της εγκυμοσύνης και έως ότου δημιουργηθεί ο πλακούντας οι ορμόνες αυτές παράγονται από το λεγόμενο ωχρό σωμάτιο στα ωάρια της μητέρας. Το ωχρό σωμάτιο είναι ένας παροδικός μηχανισμός του γυναικείου σώματος που εκκρίνει ορμόνες, κυρίως την προγεστερόνη, στις πρώτες εβδομάδες της εγκυμοσύνης έως ότου ενσωματωθεί ο πλακούντας στο ενδομήτριο τοίχωμα. 

Προγεστερόνη και β-χοριακή γοναδοτροπίνη

Η προγεστερόνη προστατεύει την εγκυμοσύνη και τη βοηθά να ενσωματωθεί. Στο σημείο της ενσωμάτωσης του γονιμοποιημένου ωαρίου στο ενδομήτριο τοίχωμα δημιουργείται η λεγόμενη “τροφοβλάστη”. Αυτή ξεκινά την έκκριση της β-χοριακής, της ορμόνης της εγκυμοσύνης. Αυτή η ορμόνη βοηθά στην αύξηση του ενδομήτριου τοιχώματος ώστε να διευκολύνει την αύξηση του ωαρίου.

Στη συνέχεια η τροφοβλάστη μετατρέπεται στον πλακούντα και ο πλακούντας αναλαμβάνει την έκκριση των ορμονών της κύησης.

Η προγεστερόνη είναι υπεύθυνη επίσης για την αύξηση του μεγέθους των μαστών, την αύξηση της θερμοκρασίας της γυναίκας και τη σχετική δυσκοιλιότητα στην κύηση.

Οιστρογόνα

Τα οιστρογόνα βοηθούν στην ανάπτυξη του εμβρύου, στην αύξηση της μήτρας και του πλακούντα καθώς και για τη δημιουργία και ανάπτυξη των γαλακτοφόρων πόρων στους μαστούς σε προετοιμασία του σώματος για τη γαλακτοφορία.

Τα οιστρογόνα είναι επίσης υπεύθυνα για την αύξηση του όγκου το αίματος κατά την κύηση που θα συζητηθεί σε ξεχωριστό κεφάλαιο. Μαζί τα οιστρογόνα για η προγεστερόνη ευθύνονται και για τυχόν μεταβολές στην ηπατική και νεφρική λειτουργία, το σάκχαρο και το λίπος και τα επίπεδα πρωτεϊνών.

Ωκυτοκίνη ή Οξυτοκίνη 

Η λεγόμενη “ορμόνη του έρωτα” είναι η κυρίαρχη ορμόνη κατά τη διάρκεια του τοκετού. Η ορμόνη αυτή είναι που προκαλεί τα κύματα ή τις λεγόμενες συσπάσεις κατά τον τοκετό αλλά και μετά κατά τον θηλασμό. Είναι υπεύθυνη για την διαστολή και εξάλειψη του τραχήλου και για τη συστολή της μήτρας κατά τη διάρκεια και μετά τον τοκετό.

Fun fact: Είναι η ορμόνη που εκκρίνεται και κατά τη διάρκεια του οργασμού και γι’αυτόν τον λόγο πολλές φορές μετά και κατά τον οργασμό συσπάται η μήτρα. Τρομερό ε?. 

Η ορμόνη αυτή εκτός από τη σύσπαση της μήτρας έχει και μεγάλη σημασία συναισθηματικά καθώς ενεργοποιεί εν μέρει τα αισθήματα αγάπης προς το νεογνό μας όταν γεννιέται.

Προλακτίνη

Η προλακτίνη είναι η υπεύθυνη ορμόνη για τη γαλακτοφορία. Θα μιλήσουμε πολύ περισσότερο γι αυτό στο κεφάλαιο το θηλασμού. Εκκρίνεται από την υπόφυση και εκτός από το να βοηθά την παραγωγή και έκκριση μητρικού γάλακτος έχει και αγχολυτικές ιδιότητες.

Ρελαξίνη

Η ορμόνη αυτή έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον κατά την εγκυμοσύνη, καθώς, μαζί με την προγεστερόνη προκαλούν μια χαλάρωση των μαλακών μορίων των αρθρώσεων προκαλόντας συχνά πόνο και δυσφορία. Αυτό με τη σειρά του μπορεί να προκαλέσει και μια σχετική ανισορροπία στην κύηση, ενώ ήδη το κέντρο βάρους αλλάζει λόγω του αυξημένου βάρους στην κοιλιακή χώρα. Δεν είναι όμως όλα άσχημα.

Η ρελαξίνη είναι επίσης η ορμόνη, μαζί με τις προσταγλανδίνες και την προγεστερόνη, που βοηθά να μαλακώσει ο τράχηλος κατά τη διάρκεια του τοκετού.

Αδρεναλίνη και κορτιζόλη

Οι ορμόνες αυτές δεν είναι ωφέλιμες για το σώμα κατά την κύηση και τον τοκετό. Προκαλούνται από καταστάσεις φόβου και άγχους είτε κατά τον τοκετό είτε γενικότερα στην κύηση. 

Έρευνες στην βρεφική ψυχολογία, στον νέο κλάδο την περιγεννητικής ψυχολογίας έχουν συνδέσει το αυξημένο στρες κατά την εγκυμοσύνη και την επακόλουθη αυξηση της κορτιζόλης με αγχώδεις διαταραχές και διαταραχές ελλειμματικής προσοχής σε μεγαλύτερα παιδιά.

Επιπλέον, η παραγωγή αδρεναλίνης κατά τη διάρκεια του τοκετού έχει ανασταλτική δράση στην ωκυτοκίνη και μπορεί να παρεμποδίσει την πορεία του τοκετού. 

Παρακαλούμε εγγραφείτε στα μαθήματα εκπαίδευσης εγκυμοσύνης εδώ στο Hera Family Care αν θέλετε περισσότερες πληροφορίες σαν αυτές!